Ο Αγρός συμμετέχει στο 5ο Φεστιβάλ Αλληλέγγυας και Συνεργατικής Οικονομίας

Αυτοδιαχείριση και άμεση δημοκρατία

ΠΡΟΤΑΣΗ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΑΡΧΩΝ

Για την άμεση δημοκρατία και την Αυτοδιαχείριση

Στις σημερινές δύσκολες συνθήκες που βιώνουμε ως κοινωνία μιας χρεοκοπημένης χώρας, η επιτακτική ανάγκη είναι ο προσανατολισμός για έξοδο από αυτές. Οι απαράδεκτες συνθήκες διαβίωσης για το μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας, προήλθαν από το κυρίαρχο πολιτικό-οικονομικό σύστημα που οδήγησε στην χρεοκοπία. Το σύστημα αν και αποκαλείται δημοκρατικό, εν τούτοις είναι ολιγαρχικό, διότι κυβερνούν οι ολίγοι, και όχι οι πολλοί, όχι η κοινωνία. Μία πολιτική ελίτ νομοθετεί προς όφελος των ολίγων ισχυρών, τραπεζών, επιχειρηματιών, κεφαλαιοκρατών και ΜΜΕ. Αυτό το ολιγαρχικό πολιτικο-οικονομικό σύστημα έχει αποτύχει, αλλά δεν έχει καταρρεύσει. Είναι πάντοτε παρόν και συνεχίζει την πορεία της καταστροφής με όλες τις κυβερνήσεις, της Δεξιάς, του Κέντρου και της Αριστεράς.

Η ανάγκη λοιπόν για ριζική αλλαγή του αποτυχημένου πολιτικού οικονομικού συστήματος είναι εμφανής. Μία αλλαγή που θα αγκαλιάσει όλους τους κοινωνικούς τομείς: οικονομική διαχείριση, κοινωνικούς και πολιτικούς θεσμούς, αξιακό σύστημα και ιδεολογία. Τίθεται έτσι σαφώς το ζήτημα ενός άλλου δρόμου, του δρόμου της αυτοδιαχείρισης και της άμεσης δημοκρατίας. Αυτό συνεπάγεται την ισότητα όλων των πολιτών, την άμεση ελεύθερη, ισότιμη και αποφασιστική συμμετοχή τους σε κάθε θεσμό της κοινωνίας. Με τον τρόπο αυτό η άμεση δημοκρατία εφαρμόζεται παντού, και οι πολίτες αποφασίζουν οι ίδιοι για το περιεχόμενο και τις διαδικασίες λειτουργίας σε όλους τους τομείς της παραγωγής και της οικονομίας, της πολιτικής και του πολιτισμού

Η άμεση δημοκρατία δεν μπορεί να προκύψει παρά μόνο μέσα από τον αγώνα της κοινωνίας, με την αυτοσυγκρότησή της σε αυτόνομο πολιτικό υποκείμενο, με αυτοοργάνωση και άμεση συμμετοχή, χωρίς ανάθεση σε κόμματα και αντιπροσώπους. Έτσι όμως τίθεται το ζήτημα της πολιτικής, διότι πολιτική δεν είναι τα κόμματα, οι εκλογές, η γραφειοκρατία και η αντιπροσώπευση – αυτά αποτελούν ακύρωση και αναίρεσή της. Πολιτική είναι όταν η κοινωνία αυτοκαθορίζεται, αμφισβητεί τους οικονομικούς, κοινωνικούς και πολιτικούς θεσμούς και αγωνίζεται για άλλους, που εξασφαλίζουν τα κοινά αγαθά, την ισότητα, την ελευθερία, τη συμμετοχή, την αυτοδιαχείριση και τη δημοκρατία. Αυτά όμως λείπουν σήμερα. Επομένως το βασικό ζήτημα είναι το πώς μπορεί να υπάρξει το πρόταγμα της άμεσης δημοκρατίας στις σημερινές συνθήκες σε κάθε κοινωνικό τομέα.

Μεγάλο ρόλο στην απουσία του προτάγματος, στη δημιουργία και την αποτελεσματικότητα του αμεσοδημοκρατιοκύ κινήματος δημοκρατικού κινήματος, παίζουν οι διαφορετικές απόψεις γύρω από την έννοια της δημοκρατίας. Ακόμη και τα ανώτατα πολιτειακά όργανα μίλησαν για άμεση δημοκρατία τις ημέρες του ψευδεπίγραφου εκτονωτικού δημοψηφίσματος. Οι διαστρεβλώσεις επιχωριάζουν και στους χώρους της Αριστεράς, οι οποίοι, από τότε που η έννοια της άμεσης δημοκρατίας αναδύθηκε στον δημόσιο χώρο με το κίνημα των πλατειών το 2011, την χρησιμοποιούν συσκοτίζοντάς την, προσπαθώντας να αποκομίσουν κομματικά και εκλογικά οφέλη. Υπάρχει λοιπόν μεγάλη ανάγκη πρώτον, να διευκρινισθεί τι είναι η άμεση δημοκρατία ως πολίτευμα, ως καθεστώς, ως πρόταγμα, ως διαδικασία και ως κοινωνία. Δεύτερον, να γίνει συζήτηση για το πώς μπορεί να χαραχθεί ο δρόμος προς αυτήν, τι είδους θεσμικές αλλαγές χρειάζονται και ποιες είναι εφικτές, με ιδιαίτερη αναφορά στην χρεοκοπημένη Ελλάδα.

Ένα παρήγορο και ελπιδοφόρο γεγονός είναι η δημιουργία από την ίδια την κοινωνία εγχειρημάτων αυτοδιαχείρισης σε ποικίλους κοινωνικούς και παραγωγικούς τομείς (ΒΙΟ.ΜΕ κ.ά.). Αυτά τα κοινωνικά εγχειρήματα είναι αντιαυταρχικά, αντιιεραρχικά, αντιγραφειοκρατικά, και στηρίζονται σε συμμετοχικές συλλογικές πρακτικές, με οριζόντια λειτουργία. Εκτός του ότι αυτά εξασφαλίζουν την καθημερινή επιβίωση, αγωνιζόμενα ανάμεσα στις συμπληγάδες της ιδιωτικής και της κρατικής οικονομίας, ταυτοχρόνως εκπαιδεύουν τους συμμετέχοντες στην αυτοδιεύθυνση, κτίζουν την εξισωτική αντίληψη, την ηθική του κοινού αγαθού, την αίσθηση του κοινού χώρου και χρόνου. Έτσι τα εγχειρήματα της αυτοδιαχείρισης προσεγγίζουν κατά κάποιον τρόπο τις αρχές της άμεσης δημοκρατίας και μπορούν να αποτελέσουν προπαίδεια γι’ αυτήν. Θέτουν επί πλέον το βασικό ζήτημα της μετάβασης από το κοινωνικό στο πολιτικό, διότι, εάν τα επί μέρους κοινωνικά εγχειρήματα δεν συντονισθούν και δεν συνδεθούν με ένα αμεσοδημοκρατικό πρόταγμα τότε υπάρχουν δύο αρνητικές συνέπειες: α) Ο δημόσιος χώρος αφήνεται στα κόμματα, τους γραφειοκράτες και τα ΜΜΕ να τον λυμαίνονται αμείλικτα, και β) Αυτά τα ίδια τα εγχειρήματα παραμένουν απομονωμένα και αδύναμα σε ένα αδίστακτο καπιταλιστικό και ολιγαρχικό σύστημα. Η δύναμη όμως γεννιέται μόνον όταν οι άνθρωποι συνασπίζονται για να δράσουν, και εξαφανίζεται όταν οι άνθρωποι διασκορπίζονται και εγκαταλείπουν ο ένας τον άλλον.

Είναι εμφανές λοιπόν πως η άμεση δημοκρατία και η αυτοδιαχείριση είναι τα δύο βασικά ζητήματα που σηματοδοτούν την χειραφετητική πολιτική και κοινωνική αλλαγή. Χωρίς την ανάδειξή τους και την προώθησή τους δεν μπορεί να υπάρξει χειραφέτηση και διέξοδος. Αυτός θα είναι ένας από τους βασικούς σκοπούς στο διήμερο: να συζητηθούν τα πιο πάνω ζητήματα, να γίνει ανταλλαγή απόψεων και εμπειριών, να εμπλουτισθεί ο διάλογος, να ορισθούν οι έννοιες και τα νοήματα. Ο αγώνας για τις σημασίες και τις έννοιες είναι και αυτός πολιτικός αγώνας. Αν άμεση δημοκρατία και αυτοδιαχείριση σημαίνει να πάρουμε τη ζωή στα χέρια μας, στο πολιτικό και κοινωνικό πεδίο αντίστοιχα, αυτό δεν μπορεί να γίνει χωρίς να πάρουμε τις έννοιες στα χέρια μας.

Σκοπός επίσης είναι να υπάρξουν πρωτοβουλίες που θα συμβάλουν στη δημιουργία ενός αμεσοδημοκρατικού διακριτού πόλου, ο οποίος σήμερα είναι ανύπαρκτος. Είναι όμως αναγκαίος, αφ’ ενός για να συντονίσει και να διαδώσει τις ιδέες της άμεσης δημοκρατίας και της αυτοδιαχείρισης, αφ’ ετέρου για να ενώσει και να εντάξει τα άτομα και τις επί μέρους συνιστώσες της αυτοδιαχείρισης, των συλλογικοτήτων και άλλων παρεμφερών κινήσεων σε ένα ριζοσπαστικό αμεσο δημοκρατικό πρόταγμα. Πώς όμως μπορεί να γίνει αυτό; Τι πρωτοβουλίες και τι κινήσεις χρειάζονται; Το σημαντικό πάντως που παίζει ρόλο είναι η βούληση και η δράση για έναν τέτοιον πόλο, που θα αποτελέσει το μέσον για τη διεκδίκηση ενός πολιτικού-κοινωνικού δημοσίου χώρου και χρόνου, για την απαιτούμενη αμεσοδημοκρατική πολιτική κοινωνική αλλαγή.

Η ΑΝΟΙΧΤΗ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΗΜΕΡΟ, 21-22 ΜΑΙΟΥ 2016, ΣΤΗ ΝΟΜΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΑΘΗΝΩΝ

ΜΕ ΘΕΜΑ: ΑΜΕΣΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΘΕΜΑΤΙΚΩΝ ΕΙΣΗΓΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ

ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΗΜΕΡΟ 21 & 22 ΜΑΪΟΥ

ΝΟΜΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ

Αμφιθέατρο Παπαρηγοπούλου -Αίθουσες Πολίτη και Χατζηδάκη

(Είσοδος από Σόλωνος)

ΣΑΒΒΑΤΟ 21 ΜΑΪΟΥ 10πμ-2μμ

10πμ-2μμ Θεματική: Αυτοδιαχείριση-Άμεση Δημοκρατία και Κοινωνικοί Θεσμοί

10πμ-12μ Εργαστήρια της θεματικής

α) Διεκδίκηση ελεύθερων χώρων ως κοινών αγαθών

β) Ανοιχτή συνέλευση πολιτών Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης

γ) Εργατικό Ιατρείο ΒΙΟ.ΜΕ-Κοινωνικό Ιατρείο Αλληλεγγύης Θεσ/νίκης

δ) Συλλογική κουζίνα Red Kitchen

12μ-2μμ Εισηγήσεις της Θεματικής

α) Μάκης Σταύρου ”Αυτοί που παράγουν αυτοί να αποφασίζουν - Η ιστορική πορεία της ανθρωπότητας προς την αυτοδιαχείριση και την άμεση δημοκρατία”

β) Πέτρος Βουρλής “Δημοψηφίσματα πρωτοβουλίας πολιτών ως εργαλείο άμεσης δημοκρατίας”.

γ) Πάνος Τότσικας: ”Τοπική Αυτοδιοίκηση, άμεση δημοκρατία- κοινωνικοί θεσμοί” .

2μμ-3μμ Διάλειμμα

3μμ-7μμ Θεματική: Αυτοδιαχείριση-Άμεση Δημοκρατία και Οικονομία

3μμ-5.30μμ Εργαστήρια της θεματικής

α)Αυτοδιαχειριζόμενο εργοστάσιο ΒΙΟ.ΜΕ (Θεσσαλoνίκη)

β)Αυτοδιαχειριζόμενο εργοστάσιο ξυλείας “Ρομπέν του ξύλου”(Βέροια)

γ)Ολοκληρωμένος Συνεταιρισμός Αθήνας- Fair.Coop Greece

δ) Συνεργατικά εγχειρήματα Κωλέτη

ε)Αυτοδιαχειριζόμενη Αρτοποιία (Ψαχνά Εύβοιας)

ζ) Αυτοδιαχειριζόμενο εργαστήριο παραδοσιακών προϊόντων ( Άργος)

η) Φεστιβάλ αλληλέγγυας και συνεργατικής οικονομίας

5.30μμ-7μμ Εισηγήσεις της Θεματικής

Κώστας Χαριτάκης ”Τα οικονομικά θεμέλια της άμεσης δημοκρατίας”.

Δημήτρης Κατσορίδας “Εργατικός έλεγχος-Κοινωνικοποίηση Αυτοδιαχείριση”

Γιάννης Μπίλλας “Το πρόταγμα της αποανάπτυξης ενάντια στο φαντασιακό της προόδου και της ανάπτυξης.”

7μμ-10μμ Θεματική: Αυτοδιαχείριση-Άμεση Δημοκρατία και Ιδεολογία

7μμ-8.30μμ Εργαστήρια της θεματικής

α)ΕΡΤ3-Αυτοδιεύθυνση του αγώνα - Αυτοδιαχείριση του παραγόμενου προγράμματος στη διετία 2013-2015

β) Συνεταιριστικό εγχείρημα της Εφημερίδας των Συντακτών  

γ) Αυτοδιαχειριζόμενo ραδιόφωνο EΡT-OPEN

δ) Αυτοδιαχειριζόμενo εκδοτικό εγχείρημα “Εκδόσεις Συναδέλφων”

8.30μμ-10μμ Εισηγήσεις της θεματικής

Μαρία Παπαπαύλου ”Το πρόταγμα της Άμεσης Δημοκρατίας: Ιδεολογία ή Κουλτούρα;”

Σούλα Αντωνίου ”Το αυτοδιαχειριστικό-κοινοτικό πρόταγμα του Gustav Ladauer”.

Νίκος Κατσιαούνης ” Άμεση Δημοκρατία και Ιδεολογία”

ΚΥΡΙΑΚΗ 22 ΜΑΪΟΥ

10.30πμ-2μμ Θεματική: Αυτοδιαχείριση-Άμεση Δημοκρατία και Πολιτική

11πμ-12μ Εργαστήρια της θεματικής

Κλήρωση: Ιστορία μιας πολιτικής κίνησης που την έλεγαν Κλήρωση

12μ-2μμ Εισηγήσεις της θεματικής

Γιώργος Οικονόμου ”Άμεση Δημοκρατία και Αυτοδιαχείριση – διαφορές και συγκλίσεις”.

Παναγιώτης Κούστας ”Ο πολυκοινοτισμός ως απαραίτητο συστατικό μιας άμεσης δημοκρατίας”.

Θοδωρής Καρυώτης ”Αυτοδιαχείριση ως διακριτός πολιτικός και κοινωνικός πόλος”.

Γιώργος Λιερός “Τα κοινά της πόλεως”

2μμ-3μμ Διάλειμμα

3μμ-6μμ Ανοιχτή συνέλευση και συζήτηση στο κείμενο της “Πρότασης πλαισίου αρχών για την Άμεση Δημοκρατία και την Αυτοδιαχείριση” που έχει διαμορφώσει η ανοιχτή οργανωτική επιτροπή προετοιμασίας του διήμερου. 

6μμ Λήξη εργασιών του διήμερου