"Οι μύθοι περί ασφαλών φυτοφαρμάκων"

Ο βιοκαλλιεργητής André Leu μελέτησε τον πλούτο των έγκριτων επιστημονικών περιοδικών για να παρουσιάσει αδιάσειστα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι οι ισχυρισμοί των εταιρειών παραγωγής χημικών σκευασμάτων και των ρυθμιστικών αρχών σχετικά με τα φυτοφάρμακα δεν είναι καθόλου αυτό που φαίνονται.

Αποδίδοντας την τεχνική ορολογία με απλούς όρους, ο Leu αποδομεί τους πέντε πιο συχνά επαναλαμβανόμενους μύθους σχετικά με την ασφάλεια των φυτοφαρμάκων και τους καταρρίπτει χρησιμοποιώντας επιστημονικά δεδομένα.

Το βιβλίο «Οι Μύθοι περί ασφαλών φυτοφαρμάκων» περιγράφει τις πολλές και σοβαρές ελλείψεις που αφορούν τους κανονισμούς περί των τοξικών χημικών ουσιών που χρησιμοποιούνται στα τρόφιμά μας και καταδεικνύει ότι πολλά από τα κριτήρια που χρησιμοποιούνται για να υποστηρίξουν τα σημερινά πρότυπα χρήσης φυτοφαρμάκων βασίζονται σε παρωχημένες θεωρίες και όχι στις πιο πρόσφατες δημοσιευμένες επιστημονικές έρευνες. Στην πραγματικότητα, αυτές οι θεωρίες είναι μια σειρά μυθευμάτων.

1.ΑΥΣΤΗΡΑ ΕΛΕΓΜΕΝΑ. Μύθος. Οι περισσότερες συνθέσεις φυτοφάρμακων που πωλούνται στην αγορά δεν είναι δοκιμασμένες για την ασφάλειά τους

2.ΠΟΛΥ ΜΙΚΡΗ ΠΟΣΟΤΗΤΑ. Μύθος. Η πολύ μικρή ποσότητα χημικών υπολειμμάτων μπορεί να είναι επιβλαβής

3.ΒΙΟΔΙΑΣΠΩΜΕΝΑ. Μύθος. Πολλά φυτοφάρμακα είναι περισσότερο τοξικά όταν διασπώνται

4.ΑΞΙΟΠΙΣΤΗ ΑΡΜΟΔΙΑ ΑΡΧΗ. Μύθος. Οι Αρμόδιες Ρυθμιστικές Αρχές αγνοούν ένα μεγάλο μέρος της έγκριτης επιστήμης που παρουσιάζει τον κίνδυνο από τα φυτοφάρμακα λαμβάνοντας αποφάσεις πάνω σε συλλογισμούς χωρίς δεδομένα

5.ΤΑ ΦΥΤΟΦΑΡΜΑΚΑ ΕΙΝΑΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ ΣΤΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ. Μύθος: Τα τοξικά συνθετικά φυτοφάρμακα δεν είναι απαραίτητα στην καλλιέργεια καθώς η βιολογική καλλιέργεια μπορεί να θρέψη τον κόσμο.

Η επιστημονική αξιοπιστία των ρυθμιστικών αρχών για τα φυτοφάρμακα θα πρέπει να αμφισβητηθεί σοβαρά, καθώς εγκρίνουν τη χρήση φυτοφαρμάκων με βάση αστήρικτες παραδοχές, που στερούνται δεδομένα.

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η έγκριση σύνθετων φυτοφαρμάκων ως ασφαλών με βάση τη δοκιμή μόνο ενός από τα συστατικά, χωρίς να δοκιμάζονται όλα τα συστατικά του σκευάσματος. Δεδομένου ότι και τα υπόλοιπα συστατικά είναι χημικώς δραστικά, καθώς προστίθενται στις συνθέσεις για να καταστεί αποτελεσματικότερη η δραστική ουσία, η υπόθεση ότι είναι αδρανή και δεν αυξάνουν την τοξικότητα ολόκληρης της σύνθεσης δεν έχει επιστημονική αξιοπιστία. Οι ελάχιστοι επιστημονικοί έλεγχοι στα σκευάσματα φυτοφαρμάκων καταδεικνύουν ότι οι υπόλοιπες ουσίες είναι εκατοντάδες φορές πιο τοξικές για τον άνθρωπο σε σχέση με τη καθαρή δραστική ουσία από μόνη της.

Οι Αρχές εγκρίνουν διαφορετικά είδη φυτοφάρμακων για μια σοδειά - όπως ζιζανιοκτόνα, μυκητοκτόνα και εντομοκτόνα - με βάση το γεγονός ότι όλα μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην κανονική παραγωγή της σοδειάς. Κατά συνέπεια, πολλαπλά υπολείμματα θα εντοπιστούν στην σοδειά. Με τους ελέγχους για υπολείμματα διαπιστώθηκε ότι το 47,4% των τροφίμων στις Ηνωμένες Πολιτείες περιείχε δύο ή περισσότερα υπολείμματα φυτοφαρμάκων. Η τρέχουσα διαδικασία έγκρισης κάθε φυτοφαρμάκου βασίζεται στην υπόθεση ότι εάν κάθε χημική ουσία είναι ασφαλής μεμονωμένα τότε οι συνδυασμοί των χημικών ουσιών είναι επίσης ασφαλείς.

Υπάρχουν αρκετές δημοσιευμένες επιστημονικές μελέτες που δείχνουν ότι οι συνδυασμοί υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία εξαιτίας αθροιστικών ή συνεργικών επιδράσεων.

Η αδυναμία δοκιμής των συνδυασμών εγκεκριμένων φυτοφαρμάκων για πιθανούς κινδύνους για την υγεία σημαίνει ότι οι ρυθμιστικές αρχές δεν διαθέτουν βάσιμα στοιχεία που να δείχνουν ότι αυτοί οι συνδυασμοί υπολειμμάτων είναι ασφαλείς.

Η έλλειψη δοκιμών για τους μεταβολίτες που σχηματίζονται από τα ζιζανιοκτόνα καθώς αποδομούνται, (δεδομένου ότι οι ελάχιστοι διαθέσιμοι έλεγχοι δείχνουν ότι πολλοί από αυτούς είναι πιο τοξικοί και παραμένουν για περισσότερο χρονικό διάστημα από το ίδιο το φυτοφάρμακο), αποτελεί ένα άλλο τεράστιο χάσμα έλλειψης δεδομένων.

Ο ορισμός αποδεκτής ημερήσιας πρόσληψης (ADI) είναι άλλο ένα παράδειγμα. Δεδομένου ότι υπάρχουν εκατοντάδες μελέτες που δείχνουν ότι πολλές χημικές ουσίες μπορεί να είναι ενδοκρινικοί διαταράκτες και ως εκ τούτου πιο τοξικές σε χαμηλότερες δόσεις, ο ορισμός της ADI με βάση τις δοκιμές που έγιναν με υψηλότερες δόσεις είναι μια άλλη υπόθεση που δεν στηρίζεται σε δεδομένα.

Ο μόνος τρόπος για να διασφαλιστεί ότι η ADI είναι ασφαλής και δεν λειτουργεί ως ενδοκρινικός διαταράκτης είναι να γίνουν δοκιμές στα πραγματικά επίπεδα υπολειμμάτων που έχουν οριστεί για την ADI.

Οι ειδικές απαιτήσεις του εμβρύου, του νεογέννητου και του αναπτυσσόμενου παιδιού σε σχέση με την αναπτυξιακή νευροτοξικότητα στηρίζονται σε υποθέσεις χωρίς πραγματικά δεδομένα. Επί του παρόντος, οι δοκιμές φυτοφαρμάκων που χρησιμοποιούνται στις διαδικασίες έγκρισης των κανονιστικών ρυθμίσεων δεν εξετάζει τους ιδιαίτερους κινδύνους αυτών των ηλικιακών ομάδων και η αποδεκτή ημερήσια πρόσληψη καθορίζεται βάσει δοκιμών σε νεαρά ζώα. Μέχρις ότου οι δοκιμές να σχεδιαστούν ειδικά για να εκτιμήσουν τους κινδύνους για το αναπτυσσόμενο έμβρυο και τα παιδιά, δεν υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία σχετικά με αυτές τις ηλικιακές ομάδες.

Ισχύει το ίδιο όπως για τις επιδράσεις από γενιά σε γενιά.

Αν δεν πραγματοποιηθούν δοκιμές σε αρκετές γενιές, δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν ότι οι σημερινές τιμές αποδεκτής ημερήσιας πρόσληψης δεν θα προκαλέσουν προβλήματα υγείας στις μελλοντικές γενιές. Υπάρχουν πολλές επιστημονικές μελέτες που δείχνουν ότι η έκθεση σε υπολείμματα φυτοφαρμάκων προκαλεί δυσμενή προβλήματα υγείας στις μελλοντικές γενιές, οπότε η παράβλεψη αυτού του ζητήματος μπορεί να αποδειχθεί επικίνδυνη.

Οι κανόνες σχετικά με τα φυτοφάρμακα πρέπει να βασίζονται σε δεδομένα που παράγονται μέσω αξιόπιστων επιστημονικών μελετών και δοκιμών, όχι σε υποθέσεις που δεν βασίζονται σε δεδομένα, όπως συμβαίνει σήμερα. Πρέπει να γίνουν πρόσθετες δοκιμές για:

• Μείγματα και κοκτέιλ χημικών.

• Ολοκληρη τη σύνθεση του φυτοφάρμακου, όχι μόνο τη δραστική ουσία.

• Την τοξικότητα των μεταβολιτών των φυτοφαρμάκων.

• Τις ειδικές απαιτήσεις των εμβρύων, των νεογνών και των αναπτυσσόμενων παιδιών.

• Τις διαταραχές του ενδοκρινικού συστήματος.

• Τις διαταραχές του μεταβολισμού.

• Τις επιδράσεις από γενιά σε γενιά σε όλα τα όργανα και τα συστήματα του οργανισμού.

• Την αναπτυξιακή νευροτοξικότητα.

Μέχρι να γίνουν αυτά, οι ρυθμιστικές αρχές δεν θα έχουν αξιόπιστα επιστημονικά στοιχεία που να υποστηρίζουν ότι τα επίπεδα υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων είναι ασφαλή για τον άνθρωπο ή το περιβάλλον.
Πληροφορίες / Διάθεση:
www.bioagores.gr

Τηλ: 210-3615490

E-mail: sybaa2002@gmail.com

Προβληματισμός για την υγεία των παιδιών από τον συγγραφέα των «Μύθων περί ασφαλών φυτοφαρμάκων»

Κρούοντας έντονα τον «κώδωνα του κινδύνου» για τις επιδράσεις των υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων, που περιέχονται σε τρόφιμα, στην υγεία των ιδιαίτερα ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού όπως τα έμβρυα, τα νεογνά και τα παιδιά, προχώρησε στην ανάλυση του περιεχομένου του βιβλίου του «Οι μύθοι περί ασφαλών φυτοφαρμάκων» ο αυστραλός βιοκαλλιεργητής Andre Leu ενώπιον δημοσιογράφων την Πέμπτη 23 Ιανουαρίου σε αίθουσα της ΕΣΗΕΑ στην Αθήνα.

Αναλυτικότερα, μιλώντας στην εν λόγω Συνέντευξη Τύπου, που διοργανώθηκε από τον Σύλλογο Βιοκαλλιεργητών Αγορών Αττικής – ΣΥΒΑΑ, τόνισε πως ενώ τα έμβρυα, τα νεογέννητα και τα παιδιά δεν έχουν τα προστατευτικά ηπατικά ένζυμα των ενηλίκων, και κατά συνέπεια τα σώματά τους δεν μπορούν να καταστρέψουν τα τοξικά κατάλοιπα, επί του παρόντος οι δοκιμές φυτοφαρμάκων που χρησιμοποιούνται στις διαδικασίες έγκρισής τους δεν εξετάζουν τους ιδιαίτερους κινδύνους αυτών των ηλικιακών ομάδων.

Ακολούθως ο συγγραφέας, που έχει διατελέσει και πρόεδρος της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Κινημάτων Βιολογικής Γεωργίας (IFOAM), προχώρησε στην αποδόμηση βασικών μύθων που συντηρούν οι βιομηχανίες φυτοφαρμάκων, όπως το ότι τα φυτοφάρμακα είναι εξονυχιστικά ελεγμένα, τα υπολείμματά τους είναι δήθεν ασφαλή σε μικρές ποσότητες, διασπώνται, ελέγχονται από αξιόπιστες αρχές και πως είναι απαραίτητα για την καλλιέργεια.

Επίσης, αμφισβήτησε έντονα την αξιοπιστία των ρυθμιστικών αρχών που με τις αποφάσεις τους επιτρέπουν την κυκλοφορία στην αγορά των φυτοφαρμάκων, τονίζοντας πως παραβλέπουν ένα μεγάλο μέρος της έγκριτης επιστήμης που τεκμηριώνει τον κίνδυνο που προκαλείται από αυτά.

Μάλιστα, ανέφερε χαρακτηριστικά πως είτε διευθυντές της βιομηχανίας φυτοφαρμάκων παίρνουν θέσεις στις ρυθμιστικές αρχές, όπου μπορούν να εγκρίνουν φυτοφάρμακα των πρώην εργοδοτών τους, είτε διευθυντές των ρυθμιστικών αρχών προτείνονται σε υψηλόμισθες θέσεις στις εταιρείες φυτοφαρμάκων. Σε κάθε περίπτωση, άτομα που λαμβάνουν οικονομικά οφέλη από εταιρείες φυτοφαρμάκων βρίσκονται στις επιτροπές των ρυθμιστικών αρχών που εγκρίνουν φυτοφάρμακα.

Στη συνέχεια είχε την ευκαιρία να αναπτύξει περαιτέρω το περιεχόμενο του βιβλίου του «Οι μύθοι περί ασφαλών φυτοφαρμάκων» απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων και επιστημόνων σχετικών με θέματα αγροτικής οικονομίας, υγείας και διατροφής.

Επισημαίνεται πως το πρόγραμμα των επισκέψεων του Andre Leu στην Ελλάδα ξεκίνησε την Κυριακή 19 Ιανουαρίου με βιβλιοπαρουσίαση – συζήτηση που διοργάνωσε η Ένωση Αγροτών Βιοκαλλιεργητών Βόρειας Ελλάδας, στο Grand Hotel Palace, όπου είχε την πρώτη ευκαιρία να απαντήσει σε ερωτήσεις του πολυπληθούς κοινού και των δημοσιογράφων.

Την Δευτέρα 20 Ιανουαρίου, ο συγγραφέας βρέθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης όπου διοργανώθηκε αντίστοιχη εκδήλωση από την Ομάδα Βιοκαλλιεργητών Κρήτης, στην αίθουσα «Μανόλης Καρέλλης».

Ακολούθως, την Τετάρτη 22 Ιανουαρίου, στον Πύργο Ηλείας συμμετείχε σε συνέντευξη Τύπου που διοργανώθηκε από την Ένωση Βιοκαλλιεργητών Ηλείας και τον Ιατρικό Σύλλογο Πύργου, στο Δημαρχείο.

Οι επισκέψεις του Andre Leu στη χώρα μας ολοκληρώθηκαν την Παρασκευή 24 Ιανουαρίου στην Αθήνα, όπου στο συνεδριακό αμφιθέατρο του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών (Ιερά οδός 75) από τις 11.00 το πρωί συμμετείχε σε εκδήλωση αναλυτικής παρουσίασης του βιβλίου και του συνολικότερου έργου του ενώπιον εκπροσώπων της ακαδημαϊκής κοινότητας, των παραγωγών και των καταναλωτών βιολογικών προϊόντων, αλλά και του ευρύτερου κοινού. Η συγκεκριμένη εκδήλωση οργανώθηκε από τον Σύλλογο Βιοκαλλιεργητών Αγορών Αττικής που είχε και την πρωτοβουλία της έκδοσης του βιβλίου «Οι μύθοι περί ασφαλών φυτοφαρμάκων».

Στέφανος Παπαπολυμέρου, υπεύθυνος Τύπου, 6995110941, stefanospapapolymerou@gmail.com  , sybaa2002press@gmail.com

Σύλλογος Βιοκαλλιεργητών Αγορών Αττικής
www.bioagores.gr Τηλ: 210-3615490, E-mail: sybaa2002@gmail.com

Στη φωτό: Βάσω Κανελλοπούλου (Πελίτι), Andre Leu, Ηλίας Μαυριάς (πρόεδρος ΣΥΒΑΑ)

Atlas of Utopias 2019 TRANSFORMATIVE CITIES FEATURED INITIATIVES

https://transformativecities.org/atlas-of-utopias/atlas-61/

The 2019 edition of the Atlas of Utopias launches online today. An initiative by Transformative Cities, the atlas is a unique collection of community-led transformations of water, energy, food and housing systems, featuring 33 stories from 24 countries.

The cases show how public solutions based on principles of cooperation and solidarity rather than competition and private profit have been more successful in meeting people's basic needs – and perhaps just as importantly in creating a spirit of confidence and empowerment that strengthen communities for many other challenges.

Transformative Cities is a partnership of international civil society organisations and social movements. It explores how cities and collectives are ensuring access to basic rights, as traditional forms of democracy are failing, and states, multilateral institutions, and transnational corporations are unwilling or too slow to address the climate crisis. The Transformative Cities Initiative has been working for almost a year to gather these stories.

After the former site of Athens’ airport had stood idle for almost a decade, a group of citizens mobilised to forge a different way of living in a big city. With municipal backing they set up a successful 2,500m2 urban farm on part of the abandoned land of the former airport.

The initiative came about as a way to pressure the government not to commercially develop the area – a move backed and supported by mayor of Argyroupoli-Elliniko, Ch. Kortzidis who offered the group an area for farming on part of the land that had access to water and energy.

With voluntary technical assistance from an organic scientist/specialist, the group learned how to clear the ground, dig, sow seed, and create compost, and every Sunday had meetings to decide what to plant, how to organize the work, and how to fund the purchase of inputs etc. Decisions and disputes – often over which farming techniques to use, or how to raise the profile of the project among a bigger audience – were settled as a group.

Although they were new to farming, the group learned to successfully produce and distribute their produce, all without the use of chemicals. During the summer months the group had too many vegetables for its own consumption. The surplus was never sold, but instead given to people in need, for example a health clinic or the municipality.

Unfortunately, in 2019, the farm was shut down by the government as part of its privatization of public assets, and sold under a 99-year lease to investors for a commercial development (including a casino, a shopping mall, and luxury hotels).
However, the legacy of this urban farming initiative may live on, as the experience gained over its eight-year span has been constantly shared through a blog, a self-produced radio show that ran for 2 years, and through visits from teachers, students and undergraduates from Greece and around the world.

“ An important demonstration of alternatives to profiteering as the basis for urban planning decisions, rooted in a radical spirit of sharing and solidarity. This group grew together, and learned together, for many years, and has responded positively to the potentially demoralising experience of losing their land by taking the inspiration of all they achieved together and seeking to share it with others.”

– Tom Henfrey

Η έκδοση του 2019 του Atlas of Utopias εγκαινιάζεται online σήμερα. Μια πρωτοβουλία των Μετασχηματιστικών Πόλεων, ο άτλας είναι μια μοναδική συλλογή από εναλλακτικές μορφές διαχείρισης (που στηρίζεται σε κοινωνική δράση) νερού, ενέργειας, τροφίμων και στέγασης, με 33 ιστορίες από 24 χώρες.
Οι περιπτώσεις δείχνουν πως οι δημόσιες λύσεις που βασίζονται στις αρχές της συνεργασίας και της αλληλεγγύης και όχι του ανταγωνισμού και του ιδιωτικού κέρδους ήταν πιο επιτυχείς στην ικανοποίηση των βασικών αναγκών των ανθρώπων - και ίσως εξίσου σημαντικό για τη δημιουργία πνεύματος εμπιστοσύνης και ενδυνάμωσης που ενισχύουν τις κοινότητες για πολλές άλλες προκλήσεις.
Οι μετασχηματιστικές πόλεις είναι μια σύμπραξη των διεθνών οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών και των κοινωνικών κινημάτων. Εξετάζει πώς οι πόλεις και τα συλλογικές δράσεις εξασφαλίζουν την πρόσβαση στα βασικά δικαιώματα, καθώς οι παραδοσιακές μορφές δημοκρατίας αποτυγχάνουν και τα κράτη, οι πολυμερείς θεσμοί και οι διεθνικές εταιρείες είναι απρόθυμοι ή πολύ αργοί στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Η Πρωτοβουλία για τις Μετασχηματιστικές πόλεις εργάστηκε εδώ και σχεδόν ένα χρόνο για να συγκεντρώσει αυτές τις ιστορίες. Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΖΟΜΕΝΟΥ ΑΓΡΟΥ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ Αφότου ο χώρος του πρώην αεροδρομίου της Αθήνας είχε παραμείνει αδρανής για σχεδόν μια δεκαετία, μια ομάδα πολιτών κινητοποιήθηκε για να σφυρηλατήσει έναν διαφορετικό τρόπο ζωής σε μια μεγάλη πόλη. Με δημοτική στήριξη δημιούργησαν ένα επιτυχημένο αστικό αγρόκτημα 2.500m2 σε τμήμα της εγκαταλελειμμένης γης του πρώην αεροδρομίου.

Η πρωτοβουλία ήρθε ως ένας τρόπος να πιέσουν την κυβέρνηση να μην αναπτύξει εμπορικά την περιοχή -μια κίνηση υποστηριζόμενη από τον δήμαρχο της Αργυρούπολης-Ελληνικού, Χρ. Κορτζίδη που προσέφερε στην ομάδα μια περιοχή για καλλιέργεια σε σημείο της έκτασης που είχε πρόσβαση στο νερό και ρεύμα.
Με την εθελοντική τεχνική βοήθεια ενός βιολογικού επιστήμονα / ειδικού, η ομάδα έμαθε πώς να καθαρίζει το έδαφος, να σκάψει, να σπείρει παραδοσιακούς σπόρους και να δημιουργήσει λίπασμα και κάθε Κυριακή είχε συναντήσεις για να αποφασίσει τι θα φυτέψει, πώς θα οργανώσει το έργο και πώς θα χρηματοδοτήσει την αγορά υλικών κ.λπ. Οι αποφάσεις και οι διαφωνίες -συχνά για το ποιες γεωργικές τεχνικές πρέπει να χρησιμοποιηθούν ή πώς να αυξήσουν το προφίλ του έργου σε ένα μεγαλύτερο ακροατήριο- διευθετούντο ως ομάδα. Παρόλο που ήταν νέα στη γεωργία, η ομάδα έμαθε να παράγει και να διανέμει με επιτυχία τα προϊόντα τους, όλα χωρίς τη χρήση χημικών ουσιών. Κατά τους καλοκαιρινούς μήνες η ομάδα είχε πάρα πολλά λαχανικά για κατανάλωση. Το πλεόνασμα δεν πωλήθηκε ποτέ, αλλά δόθηκε σε άτομα που έχουν ανάγκη, όπως για παράδειγμα μια κλινική υγείας ή μέσω του δήμου.
Δυστυχώς, το 2019, το αγρόκτημα έκλεισε από την κυβέρνηση ως μέρος της ιδιωτικοποίησης της δημόσιας περιουσίας και παραχωρήθηκε με 99ετή μίσθωση σε επενδυτές για εμπορική ανάπτυξη (συμπεριλαμβανομένου ενός καζίνο, ενός εμπορικού κέντρου και πολυτελών ξενοδοχείων).
Ωστόσο, η "κληρονομιά" αυτής της αστικής γεωργικής πρωτοβουλίας μπορεί να ζήσει, καθώς η εμπειρία που αποκτήθηκε κατά τη διάρκεια του οκταετούς διαστήματός της έχει μοιραστεί μέσω ενός blog, μιας ραδιοφωνικής εκπομπής που διήρκεσε 2 χρόνια και μέσω επισκέψεων από δασκάλους, μαθητές και προπτυχιακούς φοιτητές από την Ελλάδα και τον κόσμο.

"Μια σημαντική πρωτοβουλία εναλλακτικών λύσεων προκειμένου να υπάρξει όφελος, ως βάση για αποφάσεις πολεοδομικού σχεδιασμού, με ριζοσπαστικό πνεύμα κοινής χρήσης και αλληλεγγύης. Αυτή η ομάδα μεγάλωσε μαζί και έμαθε μαζί, για πολλά χρόνια, και ανταποκρίθηκε θετικά στην πιθανώς απογοητευτική εμπειρία της απώλειας της γης, αντλώντας έμπνευση από όλα όσα πέτυχαν μαζί και επιδιώκοντας να μοιραστούν την εμπειρία τους με άλλους». Tom Henfrey

Το τέλος(;) του Αυτοδιαχειριζόμενου Αγρού

Πριν 6 χρόνια, απ' αυτούς που ενδιαφέρθηκαν για το πώς να σώσουμε το χώρο του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού από τη πώληση-παραχώρηση της δημόσιας γης σε ιδιώτες, ξεφύτρωσε μια ξεχωριστή πρωτοβουλία, με τη στήριξη του πρώην δημάρχου κ.Κορτζίδη. Μια ομάδα πολιτών που πίστευε στην αυτό-οργάνωση και αυτοδιαχείριση, υλοποίησε μια ακτιβιστική δράση, τη δημιουργία ενός αστικού κοινωνικού αγρού μέσα σε 2μιση στρέμματα του προαναφερόμενου χώρου, που να απαντήσει στα εξής αιτήματα:
1. Να γλιτώσει η δημόσια γη από τα χέρια φιλάργυρων επενδυτών, που αγνοούν την κραυγή συναγερμού της Αττικής Γης, πνιγμένης στο τσιμέντο, στο καυσαέριο, κουρασμένης από το συνωστισμό ανθρώπων, βασανισμένης από την αποψίλωση δέντρων και αλλοιωμένης από την απώλεια επαφής με τις παραδοσιακές αγροτικές δραστηριότητες.
2. Να συμβάλει στο ξεπέρασμα της οικολογικής κρίσης, βάζοντας το λιθαράκι της για τη δημιουργία ενός Μητροπολιτικού Πάρκου που να δίνει ανάσα στην Αθήνα.
3. Να δώσει τη δυνατότητα σε μας και στους συμπολίτες μας να μάθουμε να καλλιεργούμε βιολογικά τα τοπικά είδη ζαρζαβατικών, τα μη μεταλλαγμένα. Να προωθήσει τη γεωργία της αλληλεγγύης και τη συνείδηση ότι η τροφική αλυσίδα πρέπει να παραμείνει στα χέρια των καταναλωτών και όχι των πολυεθνικών εταιριών, που παίζουν τα συμφέροντά τους πάνω στην υγεία των ανθρώπων και του περιβάλλοντος.
4. Να μάθουν οι άνθρωποι της πόλης τι σημαίνει οργανική καλλιέργεια, slow food, σχέση παραγωγού-καταναλωτή, γης-ανθρώπου και τι σημαίνει η χαρά της συλλογικής εργασίας μέσα στη φύση, στους σπόρους, στα βλαστάρια και η ενασχόληση με τη φιλική αντιμετώπιση των παρασίτων με μη βίαιο τρόπο, φιλικό προς το περιβάλλον, με σεβασμό για τους φυσικούς κύκλους της φύσης.
5. Να νιώθουν, οι συμμετέχοντες σ' αυτή την πρωτοβουλία, τι σημαίνει μια κοινωνία βασισμένη όχι στο χρήμα και στην εκμετάλλευση, αλλά στη μοιρασιά και στη συνεργασία.

Μετά από 6 χρόνια, βαθμιαία μας έκοψαν το ηλεκτρικό ρεύμα και σιγά σιγά, δειλά δειλά όλο και περισσότερο το νερό, ούτως ώστε να μην είναι πλέον δυνατό το πότισμα, έτσι, σαν να μη θέλουν να κάνουν τρανταχτές πράξεις, να μη δημιουργήσουν απότομες αντιδράσεις από την ομάδα μας... σαν να θέλουν να περάσει το σβήσιμο του Αγρού απαρατήρητο και σιωπηλό...

Μας έμειναν οι αναμνήσεις των μαθητών από τα σχολεία, που ήρθαν να μάθουν τα προαναφερόμενα, των ξένων δημοσιογράφων που μας πήραν συνέντευξη για την πετυχημένη προσπάθεια και των άλλων ευρωπαίων πολιτών που ήρθαν να μας επισκεφτούν, γιατί ασχολούνται με παρόμοιες πρωτοβουλίες στις χώρες τους, για να σώσουν και αυτοί τους αστικούς ελεύθερους χώρους τους.

Μας έμειναν οι αναμνήσεις των συναντήσεων μεταξύ των μελών της ομάδας μας για το συντονισμό των εργασιών, οι αναμνήσεις όλων των γνωστών και αγνώστων που έρχονταν να βοηθήσουν, να μάθουν και να μας στηρίξουν και οι εμπειρίες στον τομέα της οργανικής καλλιέργειας. Επιπλέον εμπλουτιστήκαμε από γνώσεις, φιλίες και βιώματα. Γιατί πέρα από την πικρία και την απογοήτευση του κύκλου του Αγρού μας που κλείνει, ξέρουμε ότι φέραμε πάρα πολύ κόσμο κοντά στην ιδεολογία μας και στις αξίες μας. Ο Αγρός έδωσε λοιπόν άπειρους σπόρους και αυτό που περάσαμε πάνω σ' αυτά τα 2μιση στρέμματα, μας μπόλιασε με καινούργιες δυνάμεις! Άραγε, “πάλης ξεκίνημα, νέοι αγώνες”...

Με οικολογικούς χαιρετισμούς
Ρίτα Χαριτάκη

Μέλος του Αγρού από την αρχή του εγχειρήματος

ΥΓ. Στις φωτογραφίες εικονίζεται μια ομάδα που ακολούθησε το πρόγραμμα του UNMAPPING # Γεράνι
Το SOMA (Scattered Open Museum of Attica / Διάσπαρτο Ανοιχτό Μουσείο Αττικής) εγκαινιάζει το "Unmapping" το Σάββατο 16 Μαρτίου 2019. Εκεί συμμετείχε και ο Αυτοδιαχειριζόμενος Αγρός με τα δύο μέλη του Καίτη Χόρτη και Πάνο Τότσικα και μιλήσαμε για το εγχείρημα του αγρού στην πόλη ενώ μοιράσαμε φυτά που τα είχαμε κόψει προηγουμένως από τον Αγρό (μαρούλια, κουκιά, μαργαρίτες, χαμομήλι, ρίγανη, μαϊντανό, δυόσμο, σκινόπρασο κ.ά.). Οι παραβρεθέντες εντυπωσιάστηκαν με τη δράση μας μιας και δεν τη γνώριζαν και εμείς αισθανθήκαμε για ακόμη μια φορά δυνατοί και ευχαριστημένοι γιατί αποκομίσαμε τόσα πολλά οφέλη στα χρόνια της λειτουργίας του Αγρού που δύσκολα μπορούν να διαγραφούν από τη μνήμη μας. Κ. Χ.  

Πνοή ζωής στον Αγρό

Ο καιρός ήταν σύμμαχος την Τρίτη 2 Οκτώβρη (αφού είχε ποτίσει και καλά καλά το χώμα) για να δεχτεί ο Αγρός τα απαλά χέρια που έσκαψαν το χώμα του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού. Κι έτσι οι νέοι φίλοι μας έδωσαν όλη την αγάπη τους στη φύση!

Από τον φίλο του Αγρού, Κώστα Σαββίδη, λάβαμε τις φωτογραφίες και το κειμενάκι που ακολουθεί: "Καλησπέρα σας

Ήταν ένα πολύ ωραίο απόγευμα σήμερα στον Αγρό! Αρκετός κόσμος και πληθώρα εργασιών αλλά και συνέλευση.

Η ομάδα που ήρθε μαζί μου χάρηκαν πολύ για την εμπειρία, την ενημέρωση, τη γνωριμία και γενικά έδειξαν πως το ευχαριστήθηκαν πολύ και θα ήθελαν να ξαναέρθουν.
Η ομάδα είχε και 2 κοπέλες από την Αργεντινή.
Κώστας"

Όπως γράφει και ο Κώστας έχουν αρχίσει οι εργασίες (μαζί με τους εναπομείναντες "αγρότες" του Αγρού, Άννα, Ρίτα, Δημήτρη, Γιάννη) με τη συλλογικότητα "Δρυάδες". Παράλληλα μετείχαν στις εργασίες ενδιαφερόμενοι από την κίνηση πολιτών ενάντια στην ανέγερση Mall δίπλα στο Αρχαιολογικό Πάρκο και γενικότερα στις δραστηριότητες του Καφενείου της Ακαδημίας Πλάτωνος. 

Όλοι μαζί έπιασαν τα εργαλεία του Αγρού και έσκαψαν, έφτιαξαν παρτέρια και στη συνέχεια έριξαν παραδοσιακούς σπόρους.

Η δράση αυτή δίνει μια νέα πνοή στο εγχείρημα του Αγρού και δείχνει πως είμαστε ακόμη ζωντανοί και καλλιεργούμε τη γη μας.

Καλή δύναμη και καλή συνέχεια!