Έλληνες και Γερμανοί επιστήμονες επισκέφτηκαν τον Αγρό

 

Στις 18 Νοεμβρίου 2015, μια ομάδα τεσσάρων επιστημόνων από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και το Πανεπιστήμιο Leibniz του Ανόβερο (Γερμανία) επισκέφθηκε τον Αγρό στο Ελληνικό. Το πεδίο εφαρμογής αυτής της συγκριτικής έρευνας που πλαισιώνεται από το IKYDA (επιστημονικές ανταλλαγές Ελλάδας-Γερμανίας), περιλαμβάνει διάφορες μορφές δημοκρατικής αστικής ανάπτυξης και σχεδιασμού με έμφαση στην προβολή των πρωτοβουλιών και στις δύο χώρες. Το ενδιαφέρον μας στον Αγρό στο Ελληνικό έγκειται στο ερώτημα πώς αυτή η μορφή εμπλοκής της κοινωνίας των πολιτών για μια πράσινη χρήση γης πρώην βιομηχανικών περιοχών (αεροδρόμιο) υποστηρίζεται από την άποψη της χωρικής πολιτικής και της πολεοδομίας. Έχουμε ανακαλύψει κάποιες πρακτικές συνέπειες του ελληνικού συστήματος σχεδιασμού και της Τρόικας: Λόγω της έλλειψης σχεδιασμού από την κεντρική εξουσία υπάρχει έλλειμμα στη λήψη αποφάσεων επί των χρήσεων γης σε τοπικό επίπεδο, καθώς και μεγάλη πίεση για την πώληση της περιοχής του Eλληνικού- Αεροδρόμιο για οικονομικό όφελος. Οι δύο αυτοί παράγοντες εμφανίζονται ως τα σημαντικότερα εμπόδια για να διατηρηθεί και να υποστηριχτεί αυτό και άλλα σχέδια χρήσης γης. Η δράση στο Ελληνικό έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον σε σύγκριση με ένα παρόμοιο έργο (Allmende-Kontor) στο πρώην αεροδρόμιο Tempelhof του Βερολίνου. Με βάση την εμπλοκή της κοινωνίας των πολιτών και τοπικού δημοψηφίσματος το αεροδρόμιο Tempelhof προστατεύεται από τη δημιουργία κτιρίων και ως εκ τούτου η περιοχή χαρακτηρίζεται σήμερα από εναλλακτικές χρήσεις, όπως η αστική κηπουρική και οι εφαρμογές τέχνης.

On November 18^th of 2015 a group of four scientists from National Technical University Athens and Leibniz University Hannover (Germany) visited Agros Elliniko. The scope of this comparative research framed by IKYDA (Scientific Exchange Greece-Germany) encompasses various forms of democratic urban development and planning with a focus on bottom-up initiatives and protests in both countries. Our interest in Agros Elliniko lies on the question how this form of civil society engagement for a green land-use of a former brownfield is supported in terms of spatial politics and urban planning. We discovered some practical implications of the Greek planning system and Troika-policy: Due to the centralistic planning approach a lack of decision making power over land-use on local level can be observed as well as a high pressure to sell the area of Elliniko-Airport for economic benefit. These two factors appear as the major hurdles to sustain and support this and other grassroots projects. This is especially interesting in comparison to a similar project (Allmende-Kontor) on the former Berlin-Tempelhof airport. Based on a civil society engagement and a local referendum the airfield is protected on the long-term from any building development and therefore the area today is characterised by alternative uses like urban gardening and art projects.

Links:

NTUA School of Architecture: http://www.arch.ntua.gr

LUH Institute of Environmental Planning: http://www.umwelt.uni-hannover.de

COST Urban Alloment Gardens in European Cities: http://www.urbanallotments.eu

Contact:

Martin Sondermann, sondermann@umwelt.uni-hannover.de

Ελληνική ερευνητική ομάδα

Επιστημονικός υπεύθυνος: Κων. Σερράος, αναπληρωτής καθηγητής Ε.Μ.Π.

Μέλη: Ε. Ασπρογέρακας, Δρ. ΕΜΠ, Π. Βουλέλης, Γ. Γκουμοπούλου, Α. Χαζάπης, υπ. Διδάκτορες ΕΜΠ

Γερμανική ερευνητική ομάδα

Επιστημονικός υπεύθυνος: F. Othengrafen, Juniorprofessor Leibniz Universität Hannover (LUH), Fakultät für Architektur und Landschaft, Institut für Umweltplanung. 

Μέλη: Dr. Pia Steffenhagen, Dipl.-Geogr., Martin Sondermann, Dipl.-Ing., Meike Levin-Keitel, MA, Sebastian Krätzig, επιστημονικοί συνεργάτες LUH, Dipl.-Ing., A. Papaioannou, υπ. Δρ HCU, επ. συνεργάτης Leuphana Universität Lüneburg.

Περίληψη

H αστική ανάπτυξη κυριαρχείται ολοένα και περισσότερο από την άμεση συμμετοχή και τα κινήματα διαμαρτυρίας της κοινωνίας των πολιτών. Παραμένουν σε μεγάλο βαθμό ανεξερεύνητες οι συνέπειες που συνολικά προκύπτουν για τις δημοκρατικά νομιμοποιούμενες διαδικασίες σχεδιασμού και λήψης αποφάσεων καθώς και ο τρόπος με τον οποίο η πολεοδομία μπορεί να χειριστεί (πιθανές) συγκρούσεις και διαμαρτυρίες. Στο παρόν ερευνητικό πρόγραμμα θα διερευνηθεί ο ρόλος που μπορεί και πρέπει να αναλάβει ο αστικός σχεδιασμός κατά την ανάπτυξη των πόλεων και των χωρικών και κοινωνικών δομών τους στη σημερινή εποχή. Επίσης θα εξετασθούν οι δυνατότητες διαμόρφωσης πολιτικών και πρακτικών αστικού σχεδιασμού στο πλαίσιο πρωτοβουλιών και διαμαρτυριών της κοινωνίας των πολιτών. Η έρευνα θα εστιάσει σε μελέτες περίπτωσης από την Αθήνα, το Ανόβερο και το Αμβούργο μέσα από την οπτική της χωρικής διακυβέρνησης.

Summary

Urban Development is increasingly dominated by the direct involvement of protest movements and the civil society in general. The consequences concerning democratic planning and decision-making and the way in which urban planning can handle (potential) conflicts and protests have been largely unexplored so far. This research project will explore the role that can and should be currently undertaken by the urban planning in relation to development and spatial and social structures formation and the potential formulation of policies and practices in the context of civil society initiatives and protesting movements. The research will focus on case studies from Athens, Hanover and Hamburg through the perspective of spatial governance.