"Μια ομάδα κηπουρών με κοινοτικό πνεύμα έχει μετατρέψει το πρώην αεροδρόμιο της Αθήνας σε ένα ανθισμένο κομμάτι λαχανόκηπου, δείχνοντας πώς το διαβρωμένο έδαφος της Ελλάδας αποτελεί το κλειδί για την αναγέννηση στον τομέα της γεωργίας και τον τρόπο να αντιστρέψουμε τις τάσεις της ανεργίας.
«Αν θέλουμε να επιβιώσουμε σε αυτή τη γη πρέπει πρώτα να θεραπεύσουμε τη γη», δήλωσε ο Νίκολα Netién, αγρο-οικολόγος, δάσκαλος και συν-δημιουργός της ΜΚΟ Ινστούτο Ερευνών Αειφορίας Ελλάδος. Απευθυνόταν σε μια ομάδα περίπου πενήντα ανθρώπων όλων των ηλικιών που είχαν συγκεντρωθεί για δύο ημέρες εργαστηρίων σχετικά με την αυτάρκεια, την αυτο-οργάνωση, την αγρο-οικολογία και την κομποστοποίηση. Η μικρή αυτή συγκέντρωση πραγματοποιήθηκε μια όμορφη ηλιόλουστη μέρα του φθινοπώρου στο πρώην αεροδρόμιο της Αθήνας, στο Ελληνικό.
Όταν το αεροδρόμιο μετακινήθηκε πριν από 10 χρόνια στο πλαίσιο της προετοιμασίας της Αθήνας για τη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, υπήρχε η ελπίδα και η υπόσχεση από το κράτος ότι η διαθέσιμη γη θα μετατρεπόταν σε μητροπολιτικό πάρκο. Μετά ήρθε η «κρίση» και άρχισαν να διαδίδονται φήμες πως η έκταση πωλήθηκε σε διεθνή κατασκευαστική εταιρία η οποία θα προσέθετε ακόμη περισσότερο τσιμέντο στην ήδη χαοτικά εξαπλωμένη Αθήνα. Τότε ήταν που μια μικρή ομάδα κατοίκων της περιοχής, οπλισμένοι με σπόρους και φτυάρια, κινητοποιήθηκε. Η αποστολή τους: να δημιουργήσουν ένα κοινόχρηστο και παραγωγικό γεωργικό χώρο που θα ενθαρρύνει την εξερεύνηση σε αντίδοτα για την οικολογική-οικονομική-εκπαιδευτική και πολιτιστική κρίση.
Όταν το αεροδρόμιο μετακινήθηκε πριν από 10 χρόνια στο πλαίσιο της προετοιμασίας της Αθήνας για τη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, υπήρχε η ελπίδα και η υπόσχεση από το κράτος ότι η διαθέσιμη γη θα μετατρεπόταν σε μητροπολιτικό πάρκο. Μετά ήρθε η «κρίση» και άρχισαν να διαδίδονται φήμες πως η έκταση πωλήθηκε σε διεθνή κατασκευαστική εταιρία η οποία θα προσέθετε ακόμη περισσότερο τσιμέντο στην ήδη χαοτικά εξαπλωμένη Αθήνα. Τότε ήταν που μια μικρή ομάδα κατοίκων της περιοχής, οπλισμένοι με σπόρους και φτυάρια, κινητοποιήθηκε. Η αποστολή τους: να δημιουργήσουν ένα κοινόχρηστο και παραγωγικό γεωργικό χώρο που θα ενθαρρύνει την εξερεύνηση σε αντίδοτα για την οικολογική-οικονομική-εκπαιδευτική και πολιτιστική κρίση.
«Τριάντα τοις εκατό της ελληνικής καλλιεργήσιμης γης έχει υποστεί αλάτωση και η Ελλάδα κάθε χρόνο χάνει 750.000 κυβικά μέτρα του επιφανειακού εδάφους της, εξ’αιτίας της διάβρωσης και της κακής διαχείριση της γης,» συνέχισε να λέει ο Nicolas, ενώ αυξανοταν ο σωρός του κομπόστ για την επίδειξη του. Λίγα μόλις χιλιόμετρα δυτικά, εκτυλισσόταν το πολιτικό δράμα μιας αποτυχημένης κυβέρνησης και η εθνική χρεοκοπία. Ο κόσμος παρακολουθούσε τους θεατρινισμούς των πολιτικών που προσπαθούν να επιτύχουν την αυτοσυντήρηση, ενώ ο μεταδοτικός φόβος και η απόγνωση για πιθανή έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ πέτυχε ταραχώδη ανταπόκριση από τις διεθνείς αγορές.
Το επιφανειακό έδαφος είναι αξιοθαύμαστα πολυσύνθετο. Ένα τετραγωνικό μέτρο επιφανειακού εδάφους είναι γεμάτο ζωή. Στην πραγματικότητα, ένα κουταλάκι του γλυκού καλό χώμα μπορεί να περιέχει 5 δισεκατομμύρια βακτήρια, 20 εκατομμύρια μύκητες και ένα εκατομμύριο πρωτόκτιστα.
Ένας άλλος τρόπος να εξεταστεί αυτή η εντυπωσιακή ποικιλομορφία είναι ότι σε κάθε γραμμάριο του εδάφους μπορεί να υπάρχουν 4.000 διακριτά γονιδιώματα τα οποία διαφέρουν σημαντικά από τη μία τοποθεσία στην άλλη. Το επιφανειακό έδαφος είναι ζωντανό και συμβιωτικό, συνδέοντας τα εδαφικά οικοσυστήματα. Είναι ένα ακόμη παράδειγμα της ανθεκτικότητας και της δημιουργικότητας της φύσης όπως αναδύεται μέσα από μια δυναμική διαδικασία της συνεργατικής πολυποικιλότητας- μια διαδικασία η οποία μας δίνει μαθήματα ώστε να μεγιστοποιήσουμε τις δημιουργικές δυνατότητες και την ανθεκτικότητα του έργου μας, των κοινοτήτων μας και του τρόπου οργάνωσής μας. Το επιφανειακό έδαφος είναι επίσης αυτό που κάνει την γη γεωργικά παραγωγική.
Καθώς η ελληνική κυβέρνηση αγωνίζεται να βάλει σε τάξη τους λογαριασμούς της, η ενέργειές της φαίνονται να είναι εκτός τόπου σε σχέση με την καθημερινότητα του εδάφους στο οποίο ζούμε και μέσω του οποίου διαβιώνουμε. Εδώ είναι και το σημείο που είναι πραγματικά λάθος στους λογιστικούς υπολογισμούς. Η κακή διαχείριση της γης, οι στρεβλές επιδοτήσεις και η μη επιβολή των νόμων έχουν οδηγήσει στην υποβάθμιση του εδάφους στην Ελλάδα και στην συνεχιζόμενη μείωση της παραγωγικότητας του. Παρά το γεγονός ότι είναι μία από τις πιο πλούσιες σε βιοποικιλότητα περιοχές της Ευρώπης, ελάχιστα έχουν γίνει για λογαριασμό αυτού του φυσικού πλούτου και της προστασίας του.
Η Νατάσα, ένα από τα πρώτα άτομα που άρχισε να λειτουργεί αυτό το μικρό αγρό στο Ελληνικό, μου είπε ότι από την αρχή της τρέχουσας κρίσης, όλο και περισσότεροι άνθρωποι επισκέπτονται αυτό το μικρό λαχανόκηπο. Καταλαβαίνει γιατί. Πριν από ένα χρόνο ανησυχούσε γιατί το μέλλον της και οι βασικές ανάγκες της, ήταν εξαρτημένα από το κράτος το οποίο ήταν ο εργοδότης της. Δεν είχε τις δεξιότητες επιβίωσης. Τώρα, λέει, αισθάνεται να έχει εξουσία δρώντας προληπτικά στην διαμόρφωση της κοινότητά της και μαθαίνοντας πώς να καλλιεργεί την τροφή της.
Υπάρχουν και άλλα παραδείγματα Αθηναίων που έχουν πάρει την κατάσταση στα χέρια τους διεκδικώντας μικρά αγροτεμάχια, ώστε να δημιουργηθούν κοινόχρηστοι χώροι πρασίνου. Μερικές φορές ήσυχα και ειρηνικά και άλλες φορές μετά από μεγάλες παρατεταμένες μάχες με τα ΜΑΤ. Ένα παράδειγμα του τελευταίου είναι το Πάρκο Ναυαρίνου στο κέντρο της Αθήνας. Αυτό περιελάμβανε και πάλι μια αθετημένη υπόσχεση από το κράτος. Μια από τις πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές της Αθήνας ήλπιζε για ένα πάρκο. Ετσι, όταν τα σχέδια άλλαξαν με σκοπό την κατασκευή ενός πάρκινγκ, οι κάτοικοι οργανώθηκαν και αντιστάθηκαν. Παρά τη βία και τις απειλές από την αστυνομία, οι κάτοικοι επέμειναν στη θέση τους και άρχισαν να καλλιεργούν αυτό το μικρό οικόπεδο που τώρα είναι ένα ανθηρό παράδειγμα του δυναμικού της αστικής γεωργίας".
Μετάφραση: Μαρία Γούρμου
Φωτογραφίες: Δημήτρης Γερονίκος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου